Natuur als oplossing tegen overstromingen in Limburg

De overstromingen deze zomer in Limburg maakten één ding duidelijk: ons land moet zich schrap zetten voor de gevolgen van het veranderende klimaat. Het roer moet om. Onze eigen natuur is hierbij dé bondgenoot als oplossing voor een hoogwateraanpak met de gezamenlijke liefde van alle betrokkenen voor het unieke Zuid-Limburgse landschap. Vijf natuur- en landschapsorganisaties hebben daarom de handen inéén geslagen om samen met iedereen die het Geul- en Gulpdal een warm hart toedraagt, het tij te keren. De Postcode Loterij omarmt hun plan en stelt €2 miljoen euro beschikbaar.

Met dat geld gaan de initiatiefnemers de komende drie jaar laten zien dat natuurlijke oplossingen, zoals het versterken van hellingbossen en het laten meanderen van beken, helpen bij hoogwaterveiligheid. De ambitie is dat zoveel mogelijk mensen daaraan meedoen; iedereen kan een hoogwaterambassadeur worden. Zo gaat ruim €1 miljoen euro in een speciaal fonds voor het stimuleren en financieren van lokale initiatieven. De samenwerkende partijen gaan aan de slag met de uitwerking en verwachten in de lente van 2022 de publieke start te doen.

Natuur als spons tegen overstromingen

De natuur kan op allerlei manieren bijdragen aan waterveiligheid in Limburg. Zodat regendruppels langer worden vastgehouden op de plek waar ze vallen, dieper de bodem intrekken en water dus letterlijk vertraagd. Overal liggen kansen. Van natuurvriendelijke oevers, de aanleg van hagen, akkerland veranderen in grasland en opvang van water in de stedelijke tuinen. En natuurlijk ruimte voor meandering in de beekdalen. Daarvoor is het cruciaal dat de kennis en het enthousiasme van burgers, boeren, bedrijven en overheden om te werken met natuur als bondgenoot zoveel mogelijk wordt meegenomen in dit project. Het project start in het Geul- en Gulpdal in het heuvellandschap van Zuid-Limburg waar de recente wateroverlast dwingt tot een snelle aanpak. De oplossingen van lokale initiatieven kunnen daarmee de inspiratiebron zijn voor alle overheden in heel Nederland waar ook geworsteld wordt met het hoge water.

Drie strategieën

Om dit voor elkaar te krijgen, kiezen de initiatiefnemers voor drie strategieën die elkaar versterken en gelijktijdig van start gaan:

1. We werken aan een grote beweging van hoogwaterambassadeurs; mensen maken het verschil. Er zijn al zoveel goede ideeën, vaak zijn zij op zoek naar samenwerkingspartners, naar kennis of naar financiering. Iedereen mag en kan ambassadeur worden. We bouwen een community en zorgen ervoor dat meedoen vanzelfsprekend is.
2. We laten zien dat het kan. Al jaren werken we aan natuurvriendelijke hoogwateraanpak en klimaatbuffers. We hebben heel veel voorbeelden en kennis over hoe slimme natuurlijke oplossingen onderdeel zijn van onze verdediging tegen hoog water. Specifiek voor het Geul- en Gulpdal maken we een praktische visie; wat kun je waar doen en wat levert dat op? Hoe kun je het stroomgebied nog robuuster en sterker maken? De initiatiefnemers hebben hier al ervaring mee opgedaan in andere gebieden zoals de Maascorridor in Venlo, het Belgische deel va het Geuldal en in Kempen-Broek op de grens van Nederlands en Belgisch Limburg en Noord-Brabant.
3. We gaan aan de slag. Iedereen met een goed idee hiervoor mag aankloppen. Een speciaal fonds wordt gevuld met €1 miljoen. Van boeren tot agrarische natuurverenigingen, burgers met en zonder groene vingers, terreinbeheerders en maatschappelijke organisaties tot lokale verenigingen: iedereen is welkom om zijn groene plan voor het Geul- en/ of Gulpdal in te dienen.

Dit is een gezamenlijk bericht van de Nationale Postcode Loterij, LandschappenNL – Limburgs Landschap, de Natuur en Milieufederaties, ARK Natuurontwikkeling, Natuurmonumenten en Wereld Natuur Fonds.