Lopend
Bonsdalgroeve Tijdens de Tweede Wereldoorlog bouwden de Duitsers in de Bonsdalgroeve een ondergrondse werkplaats voor het repareren van vliegtuigmotoren. Wij willen deze historische locatie toegankelijk maken voor iedereen.Steenmeel uitstrooien boven de Maasduinen
In bossen op droge zandgronden is de invloed van verzuring, verdroging en klimaatverandering goed merkbaar. Bomen worden minder vitaal, hebben vaker last van ziektes en kunnen uiteindelijk afsterven. Ook de Noord-Limburgse bossen in de Maasduinen blijft deze verontrustende ontwikkeling niet bespaard. Het Limburgs Landschap komt daarom in actie. Met behulp van een helikopter is steenmeel uitgestrooid boven De Maasduinen. Een spectaculaire onderneming met als doel de broodnodige mineralen aan de bosbodem toe te voegen.
Bodem is de basis
In de bodem zitten van nature belangrijke mineralen voor bomen en planten zoals kalium, calcium en magnesium. Deze worden door bomen en planten opgenomen en als de bladeren en naalden vallen, komen deze weer op de bodem terecht, vormen humus en zo ontstaat er een kringloop. Als gevolg van een overdaad aan stikstof[verbindingen] is deze kringloop gebroken en hebben bomen het moeilijk. Door de voorraad essentiële mineralen weer aan te vullen en daarnaast meer variatie aan te brengen in boomsoorten, hopen we de kringloop weer te herstellen. We doen dit door steenmeel uit te strooien en tegelijkertijd boomsoorten aan te planten die helpen om de bosbodem weer meer in balans te brengen zoals haagbeuk en linde. Dit noemen we rijkstrooiselsoorten.
Waarom steenmeel?
Belangrijke mineralen voor de bosbodem
Steenmeel is van nature rijk aan kalium, calcium en magnesium.
Verweert langzaam
daardoor worden de mineralen ook langzaam en voor een langere tijd afgegeven aan de bosbodem.
Bewezen effectief
De mineralengehaltes in de bladeren van de bomen na het uitstrooien van steenmeel verbeteren al binnen een jaar.
Voor een gezond bos
Na een jaar komen er in de bosbodem meer regenwormen en paddenstoelen voor.
Helikopter
De afgelopen jaren hebben we al diverse delen van Nationaal Park De Maasduinen [Eckeltse Bergen, Rode Hoek en Landgoed de Hamert] steenmeel uitgestrooid. Hier worden op grote delen ook boomsoorten aangeplant die helpen om de bosbodem weer meer in balans te brengen zoals haagbeuk en linde.
Het steenmeel, zo’n 10.000 kg per hectare, wordt uitgestrooid met een helikopter. Eerdere experimenten hebben uitgewezen dat deze methode met de helikopter het minst schadelijk is voor bos en bodem. Het verspreiden met helikopters zorgt voor een gelijke verdeling van het steenmeel over het gehele gebied, veroorzaakt geen bodemdruk van machines in de kwetsbare natuurgebieden en zorgt voor zo weinig mogelijk verstoring [ook voor insecten en dieren].
De werkzaamheden zijn eind 2024 afgerond en de natuurgebieden zijn weer opengesteld. We zullen de resultaten de komende jaren blijven monitoren.
Waarom wordt er steenmeel uitgestrooid boven De Maasduinen en Boshuizerbergen?
In bossen op droge zandgronden is de invloed van verzuring, verdroging en klimaatverandering goed merkbaar. Bomen worden minder vitaal, hebben vaker last van ziektes en kunnen uiteindelijk afsterven. Een ontwikkeling die we natuurlijk het liefst keren. Uiteindelijk zal de stikstofdepositie omlaag moeten en het grondwaterpeil omhoog. In de tussentijd kunnen we proberen de bodem te herstellen en daarmee het perspectief voor onze bossen verbeteren. We doen dat onder andere door mineralen aan de bosbodem toe te voegen. Steenmeel is van nature rijk aan kalium, calcium en magnesium. Steenmeel verweert langzaam en daardoor worden de mineralen ook langzaam en voor een langere tijd afgegeven aan de bosbodem. De kringloop wordt weer gesloten en de bosbodem kan zich met behulp van de aangeplante rijkstrooiselsoorten herstellen
Wat is de samenstelling van het product?
Steenmeel is gemalen steen van onder andere basalt of lava. Het is van nature rijk aan kalium, calcium en magnesium. De steenmeel die we gaan uitstrooien komt uit Noorwegen.
Hoe wordt steenmeel uitgestrooid?
Het steenmeel, zo’n 10.000 kg per hectare, wordt uitgestrooid met een helikopter. Eerdere experimenten hebben uitgewezen dat deze methode met de helikopter het minst schadelijk is voor bos en bodem én het meest kostenefficiënt.
Is er al onderzoek gedaan naar de effecten van steenmeel op de bosbodem?
Ja, met positieve resultaten. Landelijk is hier al veel onderzoek naar gedaan, ook in onze eigen terreinen. Onderzoeksresultaten laten zien dat de mineralengehaltes in de bladeren van de bomen na het uitstrooien van steenmeel al binnen een jaar verbeteren en dat er in de bosbodem meer regenwormen en paddenstoelen voorkomen. Zes jaar geleden is vanwege de hoge eikensterfte op Landgoed de Hamert een proef ingezet met verschillende soorten steenmeel om meer inzicht te krijgen in het effect op de bosbodem. De eerste monitoringsresultaten geven een positief beeld. Daarom wordt dit nu uitgebreid. In de komende twee jaar wordt op 350 hectare bos van Nationaal Park De Maasduinen [Eckeltse Bergen, Rode Hoek en Landgoed de Hamert] en de Boshuizerbergen steenmeel uitgestrooid. Hier worden op grote delen ook rijkstrooiselsoorten aangeplant.
Wat is het doel van het project?
Het doel van het project is om de bosbodem, en daarmee de gezondheid van onze bossen te verbeteren. In de bodem zitten van nature belangrijke mineralen voor bomen en planten zoals kalium, calcium en magnesium. Deze worden door bomen en planten opgenomen en als de bladeren en naalden vallen, komen deze weer op de bodem terecht, vormen humus en zo ontstaat er een kringloop. Door een overdaad aan stikstof[verbindingen] verzuurt de bodem. Daardoor spoelen die broodnodige mineralen uit en komen andere mineralen als aluminium beschikbaar, en die zijn juist slecht voor de plantengroei. De minder vitale bomen zijn extra vatbaar voor ziektes en plagen. Door de voorraad essentiële mineralen weer aan te vullen en daarnaast meer variatie aan te brengen in boomsoorten, hopen we de kringloop weer te herstellen. Steenmeel is van nature rijk aan kalium, calcium en magnesium. Steenmeel verweert langzaam en daardoor worden de mineralen ook langzaam en voor een langere tijd afgegeven aan de bosbodem. De kringloop wordt weer gesloten en de bosbodem kan zich met behulp van de aangeplante rijkstrooiselsoorten herstellen. Onderzoeksresultaten laten zien dat de mineralengehaltes in de bladeren van de bomen na het uitstrooien van steenmeel al binnen een jaar verbeteren en dat er in de bosbodem meer regenwormen en paddenstoelen voorkomen.
Hebben dieren in het bos last van de werkzaamheden?
Dieren hebben weinig tot geen last van de werkzaamheden. Naast dat het werk in relatief korte tijd wordt uitgevoerd, wordt het steenmeel uitgestrooid in hele kleine deeltjes, vergelijkbaar met de grootte van zandkorrels. De helikopters vliegen daarnaast hoog waardoor geluidsoverlast ook gering zal zijn.
Waarom wordt steenmeel uitgestrooid met een helikopter? Is steenmeel uitstrooien met een helikopter niet juist erg belastend voor het milieu?
Eerdere experimenten hebben uitgewezen dat deze methode met de helikopter het minst schadelijk is voor bos en bodem én het meest kostenefficiënt. Het verspreiden met helikopters zorgt voor een gelijke verdeling van het steenmeel over het gehele gebied, veroorzaakt geen bodemdruk van machines in de kwetsbare natuurgebieden en zorgt voor zo weinig mogelijk verstoring. Het landen en laden gebeurt op vooraf aangewezen plekken buiten N2000 gebieden.
